Zelfportret 2020.

Zelfportret 2020. 

Vanaf m’n academietijd maak ik geregeld een zelfportret. Daarvoor deed ik dat ook al wel, maar incidenteel. Ingegeven door Matthijs Röling, m’n docent op Minerva die zichzelf ook geregeld schilderde. Het eerste zelfportret dat ik van hem zag was een vroege; waarop hij tegen een witte achtergrond de toeschouwer zelfverzekerd aankijkt. Opvallend zijn de gespreide handen die hij voor z’n borst houd. Het was uitgevoerd in de zogenaamde fijnschildertechniek, die z’n eerste periode kenmerkt. Toen ik les van hem kreeg was ie al overgestapt naar een meer impressionistische benadering. Op een tentoonstelling bij de Allersmaborg zag ik een zelfportret met een rond brilletje uit 1979 waarop hij z’n halflange haar er met een paletmes in had geprakt. Ik vond het prachtig. Zo zou ik het ook wel willen kunnen. Het vuurtje was ontstoken en sindsdien maak ik jaarlijks minimaal 1 zelfportret, maar vaak zijn het er meer. Een zelfportret maak je niet uit ijdeltuiterij; omdat je nou zo graag naar jezelf kijkt. In eerste instantie is het een geweldige manier om gewoon op het portret te oefenen. Komt bij dat je zelf het geduldigste model van de wereld bent en wel zo makkelijk; altijd bij de hand.

Afgelopen zondag was ik met collega en goede vriend Ronald Soeliman een dagje naar Den Haag voor de tentoonstelling: “Breitner vs Israels”. Naar beide schilders kijk ik al jaren met grote bewondering. Lag m’n voorkeur vroeger bij Israels, vanwege z’n virtuositeit; gaandeweg ben ik Breitner steeds meer gaan waarderen om z’n meer robuustere aanpak en het feit dat het hem ogenschijnlijk wat meer moeite kost. Ook z’n thematiek sprak me wat meer aan, waarbij de kimono schilderijen met Geesje Kwak als model een bijzondere plaats innemen. Dat ze in 2016 allemaal te zien waren in het Rijks Museum was een cadeautje om nooit te vergeten.

De tentoonstelling in het Kunst Museum, zoals het voormalige Haags Gemeente Museum tegenwoordig heet was dusdanig samengesteld dat de nadruk op de rivaliteit tussen beide kunstenaars lag. Nou vind ik een competitie element in de kunst nogal discutabel, maar wil je een groot publiek aanspreken dan kun je tegenwoordig nauwelijks zonder. TV programma’s als “sterren op het doek” en “project Rembrandt” weten juist daardoor veel kijkers te trekken; ook mensen die wat minder met kunst hebben. Aan het eind van de tentoonstelling kon je zelfs je stem uitbrengen wie er volgens jouw gewonnen had. ‘k Heb het maar gelaten voor wat het was. Als je zo’n grote en vooral ook mooie exposite hebt gezien doet dat er helemaal niet toe. Van beide schilders hing er prachtig werk, waarbij ik extra heb genoten van de zelfportretten. Breitner heeft er een aantal gemaakt waarbij je vanuit een laag standpunt op z’n gelaat kijkt. Het lijkt daardoor of ie een beetje uit de hoogte op ons neerkijkt. Ik denk overigens dat het eerder een schilderkunstige vondst is dan dat we er nou van alles achter moeten zoeken. Z’n blik is in mijn optiek op geen van die schilderijen arrogant te noemen. Hij was daar met al z’n twijfels ook de man niet naar. ’t Zou bij wijze van spreken eerder bij de zelfverzekerde Israels passen. Het bracht mij in ieder geval op het idee om dat ook weer eens te proberen. Ik heb in het verleden wel eens een poging gewaagt, maar dat was doorgaans geen succes. De vele verkortingen waar je mee te maken krijgt maakt het naast een goede gelijkenis extra lastig. Maar ik had erg veel zin om het nog eens een kans te geven en besloot ter plekke, om er de volgende dag meteen werk van te maken.

Tja en dan is het nog vroeg in de middag en heb je zeeën van tijd. Maar het toeval wil dat op dezelfde dag ook een expositie met werk van Jantien de Boer bij galerie de Twee Pauwen werd geopend. We hadden het uiteraard al van te voren bedacht, dat we die ook maar even moesten meenemen. We waren er nou toch en het is voor haar waarschijnlijk een grote verrassing waar ze niet op rekent, dus extra leuk. We waren ruim op tijd in de galerie zodat we rustig het prachtige werk van Jantien konden bekijken.

En ja; Jantien was zeer verrast maar vond het super leuk, des temeer omdat ook collega Bas Nijenhuis vanuit Groningen was overgekomen om bij de opening aanwezig te zijn.

Het was al met al een mooie dag die voor herhaling vatbaar is.

28 februari 2020