Is het kunst of kan het weg?

Is het kunst of kan het weg?

Voor wie daar nu nog twijfels over heeft, geloof me: het kan weg! Na drie kabinetten Rutte, die werkelijk overal waar je het label kunst en cultuur op kan plakken heeft wegbezuinigd of tot aan de grond toe heeft afgebroken is er nog maar weinig over van onze beroepsgroep. Ook mede door toedoen van Geertje Wilders is het beroep: beeldend kunstenaar maatschappelijk gezien gedegradeerd tot een “linkse hobby” van subsidie slurpende niksnutten die de maatschappij kan missen als kiespijn. Ministers die schaamteloos ventileren dat de hobby van de loodgieter ook niet wordt gesubsidieerd doen daar nog eens een flinke schep bovenop.

De nieuwste ontwikkelen laten andermaal zien hoe serieus onze beroepsgroep wordt genomen. In verband met de Corona crisis heeft het cabinet besloten om alle beroepsgroepen, die financiële schade ondervinden ten gevolge van het COVID-p9 virus, een eenmalige tegemoetkoming van €4000,- te verstrekken. Maar dat geldt niet, en waarom kijk ik daar allang niet meer van op, voor de beeldende kunstenaars, die vallen daar weer net buiten. Het gekke is dat een galerie er wel voor in aanmerking komt. Dus degene die weken achtereen bezig is om een uniek kunstwerk te maken mag het verder zelf uitzoeken terwijl het werkstuk dat per gratie van de galeriehouder, die verder geen enkele bijdrage heeft geleverd aan de totstandkoming van het werk en enkel één van z’n spijkers ter beschikking stelt, € 4000,- krijgt wegens eventuele misgelopen inkomsten. Voor degene die het kunstwerk heeft gemaakt geldt dat blijkbaar niet. Het is werkelijk niet te geloven en in mijn optiek valt deze ongelijke behandeling dan ook volstrekt niet te verdedigen.
Als je verbazing vervolgens overgaat in boosheid en de bloeddruk inmiddels z’n kookpunt heeft bereikt probeer je zo goed en zo kwaad als het gaat een beetje in de materie te duiken; want hoe zit dat nou eigenlijk precies?

Jaren geleden moest iedere beeldende kunstenaar zich verplicht laten inschrijven bij de Kamer van Koophandel. In die tijd werden we nog gezien als beroepsgroep en viel het beeldend kunstonderwijs onder Hoger Beroeps Onderwijs. Dat is overigens nog steeds zo. Je kreeg op basis van je beroep als beeldend kunstenaar SBI-code 9003 toegewezen. Als je nu kijkt op de site waar de spelregels voor de tegemoetkoming op beschreven staan kom je als beroepsgroep al helemaal niet voor en ben je ondergebracht onder de vergaarbak: “schrijven en andere scheppende kunst” en die hebben allemaal SBI-code 9003 en komen dus niet in aanmerking voor de tegemoetkoming.

Nou is het zo dat ten gevolge van de bankencrisis in 2008 alles anders is geworden in de beeldende kunst. Nog afgezien van de kunst zelf is het koperspubliek drastisch verminderd en ook sterk veranderd. Heel veel galerieën zijn toen omgevallen en nog steeds hebben de overblijvers het zwaar. Vorig jaar zijn er in het noorden nog drie belangrijke galerieën voor figuratieve kunst mee gestopt. Veel kunstenaars zijn daar de dupe van geworden en zitten nu zonder galerie. Het is niet voor niets dat veel kunstenaars les geven als bijverdienste. Dat kan privé zijn, dus op het atelier, maar ook bij een kunstencentrum of in de vorm van losse workshops. Maar als je binnen de code: 9003 valt wordt je op die misgelopen inkomsten ook niet gecompenseerd. Je had je dan moeten laten inschrijven als “kunstzinnige vorming van amateurs” met code: 85.52.2. Gek genoeg wordt het woord: docent niet eens genoemd. Maar goed, wat dat ook maar mag inhouden; die komen wel in aanmerking voor die tegemoetkoming van € 4000,-. Maar ja, wie heeft dat toentertijd gedaan? Je was toch beeldend kunstenaar? Staat gewoon op je diploma. Dat je noodgedwongen een paar uurtjes bij schnabbelde als docent, was gewoon om het hoofd boven water te houden. Je ging voor de volle 100 % voor je eigen werk en het zelfstandig kunstenaarschap. Nou is het mogelijk dat je die code: 85.52.2 er ook naast kunt hebben, dus dat je twee codes hebt: een hoofdcode en een bijcode. Maar ik denk niet dat er veel zullen zijn die zo slim waren om dat aan te vragen. Ik in ieder geval niet. Ik begrijp overigens dat je dan nog wel bij de gemeente kunt aankloppen om maximaal voor € 1500,- in de maand in aanmerking te komen. En dat voor een periode van 3 maanden. Maar dat is eigenlijk een verkapte bijstandsuitkering, waar precies dezelfde aanvraagregels voor gelden.

Nou geef ik zelf vrij weinig les, dus mij maken ze de pis niet zo snel lauw. En wij prijzen ons gelukkig met de buitengewoon goede jaren die we in de jaren 90 en 2000 hebben gehad en met de AOW in zicht gaan we het hoe dan ook redden. Dit pissige stukje is dan ook niet bedoeld voor mezelf, maar voor al die kunstbroeders en zusters die veel meer les geven dan ik en daar waarschijnlijk ook van afhankelijk zijn en dus echt een groot deel van hun inkomsten in rook zien opgaan. Zie het als een soort van solidariteitsverklaring. Wederom wordt in deze crisis de kunstenaar weer weggezet als iemand die totaal niet meedoet en waar we dus ook geen rekening mee hoeven te houden. Flikker op en zoek het even uit, is de boodschap van de overheid. Niks nieuws, het gaat al jaren zo. Maar soms mag je je als mens ook wel eens uitspreken vind ik, zeker als je tenen wederom aan alle kanten krom staan, doordat het weer eens zo vreselijk ongelijk verdeeld is.

Zo, wederom een hele dag opgegaan aan boos makerij en negatieve gedachtes. En omdat ik daardoor niet aan m’n werk ben toegekomen, loop ik geheid weer van alles mis, ha, ha, ha.

28 maart 2020