Vier tekeningen en 2 schilderijen van Annemarie

Vier tekeningen en 2 schilderijen van Annemarie.

Grafinya Velikaya.

Hoewel we beide al in de 60 zijn ken ik Annemarie nog maar relatief kort; om precies te zijn 5 jaar. Ik had al wel van haar gehoord en kende haar werk; zag zo hier en daar wel videofilmpjes en interviews voorbij komen, waardoor ik een redelijk goed beeld kreeg van haar als kunstenaar, maar ik had haar nog nooit live ontmoet. Daar kwam 5 jaar geleden dus verandering in toen we met een grote groep kunstenaars een week op het zeilschip “Mars” hebben vertoeft om het wad te schilderen. Annemarie bleek een warme en toegankelijke persoonlijkheid te zijn met een ruime blik op de wereld. Bovendien iemand waar je een prettig gesprek mee kon voeren. Die gesprekken kwamen er gaandeweg meer en meer; we hadden wel een soort van een klik. Aan het eind van die buitengewoon geslaagde schilderweek opperde ze of het wellicht een idee was om in het najaar een week in de omgeving van haar vakantiehuis in de Bourgogne te komen schilderen. De groep zou weliswaar niet zo groot kunnen zijn als op de boot van Jan en Riny; 10 was wel het maximum gezien de voorzieningen. Ik voelde er als man van beren op de weg om allerlei redenen niet zoveel voor, maar heb me toen door vriend en collega Ronald Soeliman over laten halen. Gelukkig maar, want het werd een geweldige fijne week die naar meer smaakte. Als het allemaal doorgaat gaan we dit jaar voor de 6e keer!

Toen vorig jaar dochter Clementine voor het eerst meeging, was dat een leuke jonge toevoeging die zorgde voor een verfrissende dynamiek. Ik heb haar toen voor het eerst geschilderd. Nu; dik een half jaar later komt ze geregeld om model te zitten en een beetje bij te kletsen. De laatste serie bestond uit een aantal portretten met een muts van haar moeder, die erg van de tijger en panterprintjes is. En hoewel ik al vaak het plan had opgevat om Annemarie ook eens te schilderen, is daar op een spaarzaam tekeningetje na nooit iets van terechtgekomen. ‘k Miste denk ik de trigger om er eens echt werk van te maken. Toen ik van Clementine een mooie serie had gemaakt, kwam weer het idee naar boven om haar moeder te schilderen. Wellicht ook met die muts, het ding was tenslotte van haar.

Annemarie was er wel voor in. In mijn optiek maak je zo’n portretje sowieso samen en dan moet je er ook beide zin in hebben. Als je een model voor het eerst voor je hebt, is het altijd een goed idee om te beginnen met een tekeningetje om de verhoudingen en de uitdrukking wat te verkennen, maar ik besloot het met gevaar voor eigen leven meteen in olieverf te proberen. Na een paar uurtjes intensief penselen stond er al wel iets op het paneel waar je een oordeel over zou kunnen hebben. Als je Annemarie een beetje kent, weet je dat die er geen doekjes om wind en tijdens de lunch zei ze tegen Harma: ”Nou de generaal staat erop hoor!” Echt een opmerking uit de koker van Annemarie dus. ‘k Kon daar met de beste wil van de wereld niet zoveel tegen in brengen, want ik had haar in die eerste opzet een nogal norse en vastberaden blik gegeven; bijna bij het arrogante af; wat ze overigens totaal niet is. Het waren ook niet bepaald trekken waar ik meteen naar op zoek was; maar in the heat of the moment slopen ze er gewoon in. Na de lunch nog geprobeerd om het om te buigen naar een plezieriger blik; wat maar voor een deel lukte. ‘k Begon ook wat moe te worden en dan zie je het op het laatst helemaal niet meer. Stoppen dus! Al met al stond er aan het eind van de dag iets op het paneel waar we samen met gemengde gevoelens naar zaten te kijken. Wel lekker geschilderd, maar met de nodige tegenwind, daar kwam het in grote lijnen op neer. Het kan me overigens geen bal schelen, want het is eerder regel dan uitzondering, dus ik ben het gewend.

Ik besloot dezelfde avond aan de hand van een foto nog een tekeningetje op te starten. Het leverde met veel gegum iets op wat in ieder geval meer op de Annemarie leek zoals ik haar zie.

Het eerste schilderijtje liet ik maar even voor wat het was en begon vol frisse moed aan een tweede op een vierkant formaat van 40X40 cm. Op één van de foto’s stond ze met afgewende blik en een glimlach alsof ze een binnenpretje had; best mooi. Ik werkte ’s avonds gelijk op aan een tekening naar aanleiding van dezelfde foto. Van meet af aan zat het met het schilderij en de tekening mee en ik heb later eigenlijk alleen de achtergrond van het portretje iets warmer en een slag donkerder gemaakt. Het stond er al met al in drie dagen op. Het eerste schilderijtje was inmiddels droog, maar ‘k was er nog lang niet tevreden over. ‘k Vond haar bij nader inzien ook qua compositie wat te hoog in het vlak staan en ik besloot om er van de onderkant een flinke reep af te zagen. Licht opgeschuurd en voorzien van een retoucheervernisje toch maar getracht om er in een ultieme poging wat van te maken; wat nog niet meeviel omdat het gezichtje nogal klein was en dan gaat elke millimeter ernaast zich al wreken. Toch stond er uiteindelijk iets op het paneel waar ik best tevreden over was.

Tja en dan moet het ook nog een titel hebben. Meestal doe ik gewoon dat wat erop te zien valt, maar omdat Annemarie zelf over de generaal begon, werd ik voor mijn gevoel gedwongen om er iets meer van te maken dan louter haar naam. Vooral de muts in combinatie met haar blik deden me denken aan iemand van adel en van Russische komaf. Samen met Harma hebben we een beetje zitten googelen naar Russische benamingen en wat het schilderij qua lading het meest zou dekken. We besloten om het Gravin de Grote te noemen, maar dan in het Russisch. Wat neerkomt op Grafinya Velikaya. In het Russisch schrijf je het dan zo: графиня великая. En voor wie dan ook nog wil weten hoe je het uitspreekt; even Gravin de Grote googelen en dan kun je rechtsonder een audio linkje aanklikken waarop een leuke juffrouw het voor je uitspreekt. Lachen hoor dat internet!

4 juni 2021