A “Northern Sky” in the south of France

 A “Northern Sky” in the south of France. 

Als je met 12 mensen meer dan een week op schildervakantie bent, dan wordt er niet alleen geschilderd maar dan heb je ook gezamenlijke ontbijten, lunches en dinertjes. Daarbij vinden allerlei gesprekken plaats. Vaak gaan die over ons vak: de schilderkunst. We zijn gelukkig niet van zulke vakidioten die het daar alleen maar over kunnen hebben, dus komen alledaagse zaken van het leven ook voorbij. En vroeg of laat komt dan ook iemand met spelletjes op de proppen. Meestal is dat Clementine, want dat was vorig jaar ook al zo.

Opvallend bij zo’n gemengde groep van 6 mannen en 6 vrouwen is dat vooral de vrouwen erg van spelletjes houden en het grootste gedeelte van de mannen eigenlijk niet. Het kan natuurlijk toeval zijn dat dat binnen deze groep het geval is, maar ik denk zelf dat dat best eens in het algemeen zo zou kunnen zijn. Hoe het ook zij, het is onvermijdelijk dat we er op een gegeven moment aan moeten geloven. Uiteindelijk zijn wij natuurlijk ook geen spelbrekers die dan een beetje roet in het eten gaan lopen gooien. Bovendien is Clementine veel te vastberaden om ons ermee weg te laten komen. Als je vervolgens eenmaal goed in een spel als “Who’s The Man” zit, valt het ook allemaal best mee; het staat in ieder geval garant voor veel hilariteit. ‘k Ga het niet uitleggen, want het is onder die titel wel op het internet te vinden, dus als je nieuwsgierig bent; even googelen. Bovendien spelen we het met meer woorden, dus net even anders dan gebruikelijk, waarbij alleen namen van beroemde personen worden gebruikt.

Een ander spel dat wederom door Clementine is aangedragen en wat we vorig jaar voor het eerst hebben gespeeld is een soort van muzikaal raadspel. Het principe is vrij simpel; iedere deelnemer brengt anoniem een liedje/nummer of muziekstuk in. Het betreffende nummer wordt gedraaid; in ons geval was dat via Spotify en de andere deelnemers moeten vervolgens raden wie het heeft ingebracht. Voorwaarde is dat er een verhaal, of een herinnering aan vast moet zitten. Omdat de groep best groot is en we natuurlijk niet alles van elkaar weten, is het in de meeste gevallen nog best lastig om erachter te komen wie bij welk liedje hoort. Met name het verhaal achter de keuze maakt het bijzonder leuk. Er komen soms erg persoonlijke dingen naar boven waar je anders nooit geen weet van zou hebben.

Zo kwam er opeens een liedje uit de speakers wat m’n volle aandacht trok. Niet vanwege z’n overdonderende aanwezigheid, in tegendeel; het nummer was juist erg ingetogen en vol van lyriek. ‘k Moest ook even diep in m’n geheugen graven om het breekbare stemgeluid van Nick Drake naar boven te halen. Maar eenmaal getraceerd was ik vooral verbaasd en vroeg me af wie dit wonderschone “Northern Sky” van het album Bryter Layter zou kunnen hebben ingebracht. ‘k Zocht het bij de voor de hand liggende oudere generatie, die wellicht toch eind jaren 60/begin jaren 70 iets van deze toen vrijwel onbekende Britse folksinger had meegekregen, maar niets bleek minder waar. Het was Herma en die is gewoon te jong om de tijd waarin het liedje is geschreven bewust te kunnen hebben meegemaakt. Ze vertelde dat ze een paar jaar geleden een documentaire over Drake had gezien; dat ze het zo tragisch vond hoe het die gevoelige jongen was vergaan en dat zijn muziek niet begrepen werd, maar dat het haar juist zo aangreep.

Ik vond het op mijn beurt weer bijzonder dat ze voor Drake koos, want hij is nou niet bepaald een “household name” binnen de muziek en het zou me niks verbazen dat veel mensen nu nog steeds nooit van hem hebben gehoord. Daar komt bij dat de Britse liedjes schrijver maar 3 albums heeft afgeleverd en het daarna voor gezien hield. En daarmee bedoel ik echt voor gezien, want op 25 november 1974 ging de stekker er definitief uit. Zijn zelf verkozen dood is overigens nogal omstreden, want de van nature neerslachtige Drake was niet alleen een stevige blower (slechte combi als je lijdt aan depressies!) maar slikte bovendien antidepressiva en daar had hij naar verluid in een emotionele bui iets te veel van ingenomen. Of de zelfdoding ook werkelijk de bedoeling was, is dan nog maar heel erg de vraag.

Feit is dat de kwaliteit van zijn ingetogen poëtische muziek weliswaar erkend werd door het label: Island Records, maar dat het grote publiek het massaal liet afweten. Ook bij liveoptredens werd er nauwelijks naar zijn muziek geluisterd en vond het publiek het belangrijker om hun eigen beslommeringen met elkaar te bespreken (nog steeds een hardnekkig fenomeen bij livemuziek), waarmee zijn liedjes werden gedegradeerd tot muzikaal behang. De overgevoelige Drake trok dat voor geen meter en kwam mede door z’n blowgedrag in een neerwaartse spiraal terecht, met alle gevolgen van dien.

Eenmaal overleden zien we hetzelfde gebeuren als bij al die andere onbegrepen en door zelfdoding omgekomen artiesten; namelijk een herwaardering van hun werk. Waar hebben we dit meer gehoord en gezien? Er zijn voorbeelden genoeg, waarbij Vincent van Gogh wel de über zielenpiet mag worden genoemd. Bij leven geen enkel schilderij verkopen en na z’n dood vliegen de miljoenen je om de oren.

Zo wild zal het bij Nick Drake niet gaan, maar z’n platen vinden na z’n dood in de vorm van ettelijke heruitgaven gretig aftrek. Bovendien zeggen veel artiesten van latere generaties door hem te zijn beïnvloed, dus met terugwerkende kracht: ere wie ere toekomt.

Bij thuiskomst heb ik meteen de 3 albums die van hem bij leven zijn verschenen (Five leaves left; Bryter Layter & Pink Moon) uit de kast getrokken. ‘k Had ze in geen tijden meer gedraaid en was ze eigenlijk ook al zo goed als vergeten. Maar ‘k heb ze met veel plezier weer her beluisterd. ’t Is bepaald geen vrolijk makende muziek, althans niet in de letterlijke betekenis ervan. Waar komt dat trouwens vandaan dat mensen van muziek en kunst altijd blij willen worden? ‘k Vind dat zo’n onzin. Het maakt kunst en muziek zo vreselijk eendimensionaal. Gelukkig lopen er ook nog zulke dromerige poëten rond als Nick Drake die ons trakteren op liedjes vol bezinning en melancholie.

Met dank aan Herma (van Bolhuis) die weer even de muziek van de vergeten Nick Drake tot leven heeft gewekt.

P.S. Leuk weetje: De titel van het eerste album “Five leaves left” slaat op de sigarettenvloeitjes van Rizla. De vloeitjes hadden in het Verenigd Koninkrijk een waarschuwingspapiertje met het opschrift: “five leaves left” voor als ze bijna op waren. Begrijpelijkerwijs wilde Nick als stevige blower natuurlijk niet graag zonder zitten.

Ter aanvulling ook nog maar even een linkje naar YouTube voor de desbetreffende documentaire over Nick Drake.

https://www.youtube.com/watch?v=bJ6y3kC1BpE

En natuurlijk het liedje: Northern Sky., waar het allemaal mee begon.

https://www.youtube.com/watch?v=S3jCFeCtSjk

Er is nooit een officiële clip bij het nummer verschenen, dus we zullen het moeten doen met beelden van het Noorderlicht. 'k Weet niet of het de lading van het liedje helemaal dekt. ‘k Vond nog een clipje uit de film: “Serendipity”; wat zoveel betekend als: een onverwachts maar gelukkig toeval. Misschien passen de beelden uit de film met John Cusack and Kate Beckinsale qua sfeer beter bij Northern Sky.

https://www.youtube.com/watch?v=UYU-8L06rfI

Jammer genoeg zijn er van Nick Drake zelf geen bewegende beelden bekend.

5 oktober 2021