Vlechten

Vlechten. 

Tijdens onze schildervakantie in Frankrijk van afgelopen jaar vroeg ik op een wat druilerige dag of Clementine nog een keertje voor me zou willen poseren. Ze doet daar eigenlijk nooit moeilijk over. Bovendien is ze het ook gewend, want ze heeft van kinds af aan ettelijke keren voor haar moeder geposeerd. ‘k Had alleen nu een speciaal verzoek: of ze twee vlechten in het haar wilde doen. Ook dat was geen probleem. ‘k Zeg niet dat ze alles klakkeloos doet wat ik haar vraag, maar onze verstandhouding is inmiddels van dien aard dat ik het haar wel durf te vragen en ze weet dat ze ook nee kan/mag zeggen. Al snel schoven er meerdere collega’s aan, waaruit je kunt opmaken dat ik niet de enige ben die haar inspirerend vind. Uiteindelijk hebben we een middagje heerlijk geschilderd met leuke resultaten.

Naar aanleiding van een aantal foto’s die ik had gemaakt ben ik er thuis nog wel even mee verder gegaan. Ik doe dat wel vaker, want in 2.30 uur kom je natuurlijk nooit tot iets wat verder gaat dan een leuke studie; althans ik niet. ‘k Ben begonnen met een aantal tekeningen om er wat meer grip op te krijgen. Toen ik die aan haar liet zien zei ze dat ze ze mooi vond, maar dat ze niet zo van die vlechten hield; ze vind het niet zo charmant en ziet zichzelf liever met het haar los of opgestoken. En dan komt onwillekeurig de vraag waarom ik nou juist die twee vlechten wel erg leuk vind. ‘k Had haar beloofd om daar eens serieus over na te denken, want ‘k had daar niet één twee drie een pasklaar antwoord op. Wellicht ook voer voor psychologen opperde ik nog voor de grap; paps is psycholoog, misschien weet die het.

Toen ik er eens goed voor ging zitten, kwam ik al gauw tot de conclusie dat het antwoord niet eenduidig is. ’t Zijn namelijk niet alleen vlechten, maar ook andere leuke dingen die meisjes met hun haar doen; zoals staartjes, strikjes, dreads, etc… De eerste keer dat ik me daar bewust van werd was op de lagere school.

‘k Zat in de tweede klas (nu heet dat groep 4 denk ik) toen er halverwege het schooljaar een nieuw meisje in onze klas kwam. Ze was erg klein en tenger gebouwd; had prachtig lang blond haar en luisterde naar de naam Evelien. Ze onderscheidde zich van de rest van de meisjes, doordat ze iets bijzonders met haar haar deed, of beter gezegd: haar moeder deed dat. Ik weet nog dat ik vooral die vlechten erg leuk vond; het maakte haar in mijn ogen nog meer een meisje dan ze al was. Eenmaal op de middelbare school gingen die typische meiden dingen er snel af en conformeerde iedereen zich een beetje naar wat de anderen deden qua coupe. Bij de jongens was dat overigens niet anders. Uniformiteit was lekker veilig; niemand wil het buitenbeentje van de klas zijn en als je dat wel was, was het met voorbedachten rade en liep je er een stuk cooler bij dan de rest. Dat onderscheid zat hem overigens meer in de kleding dan in de haardracht. Je had lang haar of kort haar en dat was het dan. Voor jongens gold ongeveer hetzelfde. In Emmen en omstreken waren de meiden op de middelbare school voor zover ik mij kan herinneren niet van de vlechtjes, strikjes e.d. Ook het dragen van die super vette dreads leek toen nog ver weg. Met dank aan Bob Marley sloop die dracht halverwege de jaren 70 mondjesmaat het alternatieve circuit binnen. Toch bleek het iets wat in de loop der tijd vooral voortleefde bij onze donkere medemens, maar die gingen dan ook helemaal los op het gegeven door middel van extensions en ander fraais om het nog kleurrijker te maken. Prachtig vond ik het en nog steeds.

Maar terug naar de vlechten. Als ik nu om me heen kijk zie je die vooral bij hele jonge meisjes. Het maakt ze schattig, dan wel lief en stralen een zekere onbevangenheid uit die blijkbaar alleen aan kinderen is voorbehouden. Als ze wat ouder worden komt er al gauw een soort van Heidi gevoel, inclusief jodelmuziek naar boven. Of we moeten opeens heel erg denken aan Hollandse kaas (Frau Antje), margarine uit Zeeland of aan reclamemeisjes die vanuit de Alpen allerlei yoghurtjes of kwarkjes aan de man proberen te brengen. En dan heb ik het nog niet eens over de bierfeesten in Zuid Duitsland, waar de pullen gerstenat door in klederdracht gehulde blondines al dan niet met vlechten wordt uitgevent. Allemaal stereotypen die het dragen van vlechten er vandaag de dag niet makkelijker op maken. Je moet als meisje/vrouw wel behoorlijk stevig in je schoenen staan wil je daarmee de straat op gaan. Voor je het weet wordt je uitgemaakt voor een boerentrien of wordt je na gejodeld. Er kleeft ook een zweem van geitenwollensokken aan die je toch ook niet over je wil afroepen. Maar toch; ondanks al deze vooroordelen en stereotyperingen vind ik vlechten gewoon mooi en super leuk; ongeacht de leeftijd van degene die ze draagt.

Dat vervolgens die vlechten er verantwoordelijk voor zijn dat ik extra getriggerd wordt om er binnen m’n werk iets mee te doen is dan weer niet zo verwonderlijk. Van alle werken die ik van Jessica heb gemaakt zijn die met vlechten in mijn ogen het meest geslaagd. ‘k Moet dan eigenlijk ook de naam van Andrew Wyeth laten vallen. Zijn buurvrouw Helga Testorf was 15 jaar lang z’n vaste model en hij heeft haar in allerlei hoedanigheden afgebeeld, waaronder een werkelijk prachtig portret met vlechten genaamd; Braids.

Dat Clementine zichzelf liever niet zo ziet, kan ik me mede gezien haar leeftijd best voorstellen; zij gaat voor charmant en elegant. Ik zal de laatste zijn die haar dat uit het hoofd zal praten, want ze is in die hoedanigheid gewoon een prachtige vrouw. Ik ben me er ook heel goed van bewust dat die vlechten iets is wat ik als schilder tussen m’n oren heb zitten. Clementine kreeg er een heel ander gezicht door; misschien niet charmant, maar wel erg leuk en schattig. Ja, ik weet het; geen goede woordkeus! Vooral “schattig” is een term die je met betrekking tot jonge meisjes bezigt, maar bij een volwassen vrouw moet je ermee oppassen; die willen niet meer schattig gevonden worden, of ze wilden dat als kind ook al niet maar durfden er toen niks van te zeggen. Of Clementine schattig is laat ik dan ook maar even in het midden. Ik vind haar vooral lief en mooi. Bovendien is ze een dankbaar model, die me in verschillende hoedanigheden keer op keer blijft inspireren; dus ook met vlechten!

15 december 2021